برخی از رایج‌ترین انواع فرآوری های سنگی شامل سنگ تراشی و کنده کاری، اره کردن، تراشکاری، ریخته‌گری، پرداخت و حکاکی است.
انواع فرآوری های سنگی
– فلیم یا آتشی (Flame or Thermaling)
– تیشه‌ای ( Bush Hammered)
– پولیش یا صیقلی (Polished)
– هوند (Honed)
– چرمی یا براش (Leather / Brushed)
– سندبلاست (Sandblasted)
فراوری به چه معناست؟
فرآوری های سنگی مجموعه‌ای از روش‌هایی هستند که برای شکل دادن و آماده سازی سنگ انجام می‌شود، این روش ها می‌توانند در نهایت در زیبایی و یا استحکام سنگ موثر باشند، این فرآیندها از شکستن تکه‌های بزرگ به قطعات کوچک‌تر به نام بلوک یا کوپ سنگ شروع شده و سپس این تکه سنگ ها را به سایز ها و اندازه های مشخصی برش داده و آماده فراوری می‌کنند.
یکی از عملیات اساسی در آماده سازی سنگ مرحله فراوری است، سنگ‌های ساختمانی از دسته‌های مختلفی تشکیل‌شده‌اند که هرکدام برای قسمتی از ساختمان مناسب هستند. در معماری ساختمان این نکته وجود دارد که هر سنگ با توجه به رنگ، جنس و کاربردی که دارد در فضای مخصوص به خود به‌کاربرده می‌شود، جهت استفاده از سنگها در فضای مختلف ساختمان لازم است بر روی سطح آنها پرداخت‌هایی (فراوری) متناسب با فضایی که قرار است در آنجا استفاده شود، انجام گیرد.
قابل ذکر است که در حین فرآوری سنگ‌های ساختمانی بسته به مورد استفاده آنها، می توان از رزین‌های همرنگ، سیمان و…. نیز استفاده کرد، برای مثال یکی از ویژگی‌های سنگ‌های تراورتن وجود خلل و فرج در آنها می‌باشد (سنگ های تراورتن بصورت ذاتی دارای سوراخ ها و حفره هایی بر روی سطحشان هستند)، بعضی از افراد ترجیح می‌دهند تا این سنگ را به صورت طبیعی و با همان حالت خلل و فرج استفاده کنند اما افرادی هم هستند که مایلند این حفره ها پوشیده شود و سطح سنگ، کاملا صاف و صیقلی باشد، در این حالت برای پرکردن این خلل و فرج‌ها، از رزین استفاده می شود.
مراحل انجام فرآوری های سنگی
مرحله‌ی اول : برش سنگ
- برش به وسیله‌ی اره
- برش به وسیله‌ی قله‌بُر
- برش به وسیله‌ی سیم برش
مرحله دوم : تقویت سنگ
مرحله سوم : رزین کاری سنگ
مر حله چهارم : ساب زنی در مراحل فراوری سنگ ساختمانی
مرحله پنجم : لبه زنی سنگ و یا ابزار زنی (در صورت نیاز)
مراحل فراوری سنگ های ساختمانی در نگین سنگ به ترتیب بالا و به روش هایی که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت ارائه می‌گردند.
- فلیم یا آتشی (Flame or Thermaling)
روش فلیم یا حرارتی روشی از فرآوری سنگ است که با قرار دادن مستقیم سطح سنگ در معرض شعله با دمای بالا به دست می‌آید، در این روش همانطور که از نام آن مشخص است، با استفاده از شعله‌های مشعل داغ و حرکت دادن آن بر روی سطح سنگ باعث می‌شود که سطح سنگ منبسط شده و به حالت پوسته پوسته در آید و سطح سنگ شبیه سنگ‌های زبر و خشن می‌شود و همچنین سطح سنگ را نیمه زبر میکند.
- تیشه‌ای ( Bush Hammered)
در این روش با استفاده از یک دستگاه و یا به صورتی دستی ضرباتی را به سنگ وارد می‌کنند که این امر باعث ایجاد حفره‌هایی روی سنگ می‌شود و سنگ را به حالت شیاردار در می‌آورد، امروزه این کار برای ایجاد سطح ناصاف روی سنگ بسیار رایج می‌باشد و می‌تواند بر روی گرانیت، تراورتن و مرمریت و … انجام شود.
- صیقلی / پولیش (Polished)
یکی از متداول‌ترین فرآوری‌های که بر روی سنگ صورت می‌گیرد پولیش است، این روشی است که در آن سنگهایی که سطح ناصافی دارند با استفاده از ماشین‌‌آلات، تبدیل به سنگ‌های بسیار صیقلی و جذاب شوند، در این روش پس از اینکه سنگ بریده می‌شود وارد دستگاه‌های ساب مختلفی می‌شود و دستگاه ساب باعث می‌شود که سنگ صیقلی و زیباتر به نظر برسد.
- هوند (Honed)
سطح سنگ در این روش عملا ساب اولیه خورده و دارای ساب نهایی نمی‌باشد و به طور کامل پولیش نمی‌خورد، همچنین این سطوح مات بوده و براق نیستند، در نواحی که رفت و آمد زیادی وجود دارد، کفپوش‌ها اغلب تراشیده می‌شوند و اصولا از این نوع فرآوری استفاده می‌کنند تا عملا در عین زیبایی و جلا از لیزخوردن افراد جلوگیری شود.
- چرمی (Leather / Brushed)
فراوری چرمی، در این روش بجای استفاده از لقمه‌های معمولی مخصوص سایش سطح صیقل در دستگاه‌های ساب، از لقمه‌های مخصوص ساب چرمی استفاده می‌شود، که روی نقاط ضعیف سنگ تاثیر بیشتری می‌گذارد و بنابراین آن قسمت‌ها ساب بیشتری می‌خورند و باعث ایجاد پستی بلندی‌هایی در سنگ می‌شود، در واقع فراوری چرمی شباهت زیادی به فراوری صیقلی داشته با این تفاوت که برخلاف فراوری صیقلی، سطح سنگها از انعکاس نور برخوردار نبوده و سطح سنگهایی با فراوری چرمی از لغزش جلوگیری میکند
در واقع در حالت چرمی از ساینده های با حالت برس های سیمی روی سنگ استفاده می‌کنیم که این برس های سیمی نقاط و یا رگه های ضعیف تر سطح سنگ را تا مقدار کمی تخلیه کرده و داخل آنها را مثل سطح سنگ پولیش می دهد در حالت چرمی سوراخ ها و رگه های سطح سنگ نمایانتر شده و تا حد امکان داخل این خلل و فرج حالت براق و چرمی پیدا میکند.
- سندبلاست (Sandblasted)
در این روش با پمپاژ ساینده‌هایی (مانند ماسه یا ساچمه) با فشار زیاد بر روی سطوح مختلف سطحی نیمه مات به وجود می‌آید و همچنین سوراخ‌ها و یا حفره‌هایی بر روی سنگ ایجاد میکند که می‌تواند باعث افزایش اصطکاک و از بین رفتن لغزندگی روی سطح سنگ شود.